نرم افزار جامع الاحادیث 3.5

9% تخفیف ویژه

درباره نرم افزار

• مقدمه: جایگاه حدیث و نقل آن‏ حدیث كه بیانگر سنت پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) ائمه معصومین (علیهم السلام)، اعم از قول، فعل و تقریر است، پس از قرآن كریم دومین منبع شناخت احكام و گزاره ‏هاى دینى در ابعاد مختلف معرفتى است. قرآن كریم در آیات فراوانى با تأكید بر شخصیت والاى پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) سخنان ایشان را وحیانى دانسته و سیره ایشان را به عنوان الگویى براى مؤمنان معرفى كرده است.
  همچنین اطاعت از رسول(صلی الله علیه و آله) و اولى الامر(علیهم السلام) را در كنار اطاعت خداوند ذكر كرده تا بر اهمیت آن تأكید نماید؛ همچنان كه پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) نیز اهل بیت خویش را در كنار قرآن به عنوان دو همراه پس از خود به ودیعت نهاده است تا مسلمانان با تمسك به آن دو، از ضلالت رهایى یابند.
  مسلمانان، صرف نظر از دوره كوتاهى در صدر اسلام كه به صورت رسمى از روایت و كتابت حدیث ممانعت به عمل آمد، در دوره‏ هاى مختلف تاریخى خود به اهمیت و اعتبار حدیث واقف بوده، تلاش فراوانى را صرف حفظ و صیانت از حدیث و انتقال آن به نسل ‏هاى بعدى نموده‏ اند.
  اهتمام ائمه اهل بیت علیهم السلام به حدیث و تأكید بر كتابت و نشر آن در روایات مختلف ایشان، موجب گردیده است تا تاریخ حدیث شیعه صفحات پربار و درخشانى را تجربه كند. امیر مؤمنان (علیه السلام) نویسنده كتابى روایى است كه با املاى پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) و كتابت ایشان به تدوین رسیده است. اصحاب ایشان نیز همانند فرزندان ابو رافع و... از اولین حدیث ‏نگاران در تاریخ اسلام به شمار می روند. این امر در سایر ائمه علیهم السلام ، به‏ ویژه در مورد امام باقر و امام صادق(علیهما السلام) و اصحاب ایشان، به ‏وضوح قابل مشاهده است.
  جمع ‏آورى، نگارش و نقل احادیث در طول تاریخ حدیث شیعه در دوره‏ هاى مختلف و متناسب با نیازها، اقتضائات و امكانات هر دوره به اشكال مختلفى جریان داشته و عالمان شیعه با تلاش ‏هاى خود این مسیر را تداوم بخشیده‏ اند. تلاش در نقل دقیق حدیث در قالب نقل شفاهى، تدوین اصول و كتابچه‏ هاى شخصى و محدود از روایات، تدوین كتاب‏ هاى روایى محدود به یك یا چند موضوع خاص، تدوین جوامع اولیه و ثانویه حدیثى و تدوین ترجمه‏ ها و شروح روایى، از جمله تلاش‏ هایى است كه در طول تاریخ در این مسیر صورت پذیرفته است.
  در سالیان اخیر، با پیدایش رایانه، امكان بهره‏ گیرى از قابلیت ‏هاى فراوان و متنوع این ابزار براى توسعه و ترویج بیش از پیش روایات فراهم آمده است. امكان ثبت دقیق روایات، گردآورى روایات در یك منبع واحد، جستجوى سریع، مقایسه بین متون و...، از جمله قابلیت ‏هایى است كه در امر عرضه روایات در محیط رایانه مى‏ تواند مفید و كارگشا باشد. از این رو، بر محققان علوم اسلامى لازم است تا با عرضه مناسب روایات در قالب ابزار جدید، ضمن تسهیل دسترسى و بهره‏ گیرى از این منبع عظیم، زمینه فعالیت ‏هاى پژوهشى جدیدى را كه پیش‏تر و در قالب ‏هاى پیشین ممكن نبود، براى نسل فعلى و آینده فراهم سازند.
  پیشینه برنامه‏ مركز تحقیقات كامپیوترى علوم اسلامى بر اساس فعالیت تعدادى از طلاب بر روى كتب حدیثى و تلاش براى عرضه این كتب با استفاده از ابزار رایانه شكل گرفته و همواره تولید نرم‏ افزارهاى حدیثى، یكى از اولویت ‏هاى اصلى این مركز بوده است.
  ارائه برنامه‏ هاى حدیثى با تولید نرم‏ افزارهاى كتابخانه بحار الانوار، وسائل الشیعه و كتب اربعه در سال‏ هاى آغازین دهه هفتاد آغاز گردیده و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت. در ادامه، مجموعه ‏اى از كتاب‏ هاى روایى شیعه در نرم‏ افزارى تحت عنوان «معجم الفاظ نور ۱» در محیط DOS تحولى جدى در تولید نرم‏ افزارهاى حدیثى به شمار مى ‏رفت. مهم‏ترین محصولى كه در ادامه باید از آن یاد كرد، نرم‏ افزار نور ۲ (جامع الأحادیث) است كه مشتمل بر كتب اربعه، وسائل الشیعه، مستدرك الوسائل، بحار الانوار و مجموعه ‏اى از كتاب ‏هایى است كه به عنوان مصادر كتاب بحار الانوار ذكر شده‏ اند. این نرم‏ افزار مشتمل بر ۱۸۱ عنوان كتاب در ۴۲۸ جلد بود و به عنوان اولین نرم‏ افزار حدیثى در محیط ویندوز عرضه گردید. حجم بالاى اطلاعات، كیفیت محتوایى از قبیل اِعراب و دقت، عرضه قابلیت ‏هاى مختلف فنى از جمله در بخش جستجو و نمایش به همراه دیگر مزایاى این نرم‏ افزار، موجب گردید تا این برنامه از سال ۱۳۷۹ تا كنون به عنوان مهم‏ترین نرم‏ افزار حدیثى مورد استفاده پژوهشگران علوم اسلامى باشد.
  این برنامه كه در مراحل مختلف ارتقاهاى جزئى فنى و محتوایى یافته است، در حال حاضر با عنوان نرم‏ افزار نور ۵ / ۲ شناخته می شود. نیاز كاربران عمومى به احادیث و عدم آشنایى ایشان با متون عربى نیز موجب شد تا مركز اقدام به تولید نرم‏ افزار «گنجینه روایات نور» نماید. هدف از این نرم‏ افزار، عرضه جامعى از كلیه كتب حدیثى داراى ترجمه بود. ۲۳۳ عنوان كتاب در قالب ۳۸۱ جلد، محتواى این كتابخانه حدیثى را تشكیل مى ‏دادند. انگیزه‏ هاى تولید جامع الأحادیث ۵ / ۳ اگرچه نرم‏ افزارهاى نور ۵ / ۲ و گنجینه روایات نور، بخش قابل توجهى از نیاز كاربران تخصصى و عمومى را به یك كتابخانه دیجیتال حدیث مرتفع نموده است، ولى برخى نیازها و مسائل باقى مانده موجب شد تا طرح ارتقاى جامع الأحادیث آماده و اجرا گردد.
  برخى از انگیزه‏ هاى اصلى براى تولید نرم‏ افزار «جامع الأحادیث‏۳» عبارت‏ اند از:

  - تجمیع بین كتاب‏ هاى حدیثى عرضه شده در برنامه نور ۵ / ۲ و ترجمه‏ هاى عرضه شده در گنجینه روایات نور
  - افزودن برخى از منابع روایى جدید كه پیش‏تر در نرم‏ افزار نور ۵ / ۲ یا گنجینه روایات نور عرضه نشده بود
  - افزودن شروح روایى به ‏ویژه حجم وسیعى از شروح كتب اربعه
  - افزودن برخى قابلیت‏ هاى فنى نوین كه در نسخه‏ هاى جدید برنامه ‏هاى نور فراهم گردیده و نرم‏ افزار نور ۵ / ۲ به جهت قدمت فاقد آن‏ها بود، از قبیل: انتقال به محیط Word و نمایش چند سندى كتب و نتایج جستجو
  - افزودن مقدمه ‏ها و مؤخره ‏هاى كتاب هایى كه در نرم‏ افزار نور ۵ / ۲ وجود نداشته است. تعریف و دامنه محتوایى برنامه ‏هدف از تولید نرم‏ افزار «جامع الأحادیث ۵ / ۳» عرضه مجموعه كاملى از مصادر حدیثى شیعه به همراه ترجمه ‏ها و شرح ‏هاى نگاشته شده بر این مصادر است. در خصوص فهرست این مصادر، ذكر چند نكته لازم به نظر مى ‏رسد:
  - منابع گزینش شده یا جزء مصادر روایى ‏اند، یا ترجمه و یا شرح بر این مصادرند. برخى از كتاب ‏هاى فقهى، كلامى، تاریخ و غیره كه غالباً مربوط به قرن پنجم و پیش از آن مى ‏باشند نیز به جهت دوره زمانى تألیف و حجم روایات، در زمره مصادر روایى به شمار رفته‏ اند.
  - برخى از كتب نرم‏ افزار نور ۵ / ۲، از جمله تعدادى از آثار شیخ مفید(رحمه الله) كه حجم روایات آن‏ها بسیار پایین بوده، از برنامه حذف شده‏ اند. مجموعه آثار كامل شیخ مفید(رحمه الله) در كتابخانه اختصاصى ایشان در دسترس علاقه ‏مندان قرار گرفته است.
  - در انتخاب كتاب ‏ها تلاش شده است تا از سویى پژوهشگران فهرست كاملى از مصادر را در اختیار داشته باشند و به عنوان مرجعى جامع و قابل اتكا بتوانند به برنامه استناد نمایند و از سوى دیگر، دانشجویان و علاقه‏ مندان حدیث نیز ترجمه ‏ها و شرح‏ هاى مصادر اصلى را در اختیار داشته باشند تا در ترجمه و فهم محتواى احادیث دچار مشكل نشوند و برنامه تولیدى، نیازهاى اقشار مختلف علاقه ‏مند به مطالعات حدیثى را برآورده نماید.
  - آنچه در این برنامه ارائه شده، فهرست كامل مصادر انتخابى نیست و با توجه به زمان ‏بر بودن فرایند تایپ و تصحیح مصادر و كتاب ‏ها، ارائه بخشى از مصادر به نسخه‏ هاى بعدى موكول شده است. البته دریافت نظرات تكمیلى كاربران گرامى نیز مى ‏تواند یارى‏ گر ما در تكمیل این فهرست باشد.
  محتوا

  • متن کامل ۴۳۱ عنوان کتاب در ۱۱۵۳ جلد، شامل منابع روایی شیعه به همراه ترجمه و شرح در موضوع:

  – ادعیه
  – زیارات
  – اخلاق
  – تاریخ
  – تفسیر
  – جوامع حدیثی
  – فقه
  – فضایل
  – کلام
  – رجال
  – لغت نامه
  – مناقب و ...

  • مشاهده ترجمه ها و شروح در کنار متن اصلی کتاب
  • دسترسی به تفسیر آیات در دامنه احادیث عرضه شده
  • ارائه اطلاعاتی ارزشمند درباره کتب، مولفان و نسخه شناسی متون برنامه
  برخی امکانات و قابلیت ها

  • برگه‌ی «حدیث»، شامل امکانات زیر:

  – مشابه‌ یابی هوشمند روایات بصورت ماشینی:

  . انجام عملیات مشابه‌ یابی و شناسایی میزان شباهت یک متن با حجم انبوه متون دیگر بصورت دستی تقریبا غیر ممکن است.

  . با توجه به ورود متخصصان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به فناوری‌ های روز پردازش زبان طبیعی (NLP) و موفقیت ایشان در طراحی و پیاده‌ سازی آزمایشی سیستم مشابه‌ یاب روایات، اطلاعات احادیث مشابه، توسط عملیات ماشینی پردازش شده و در این برنامه بصورت آزمایشی ارائه شده‌اند.

  – مقایسه‌ ی ماشینی احادیث مشابه:

  . عبارتست از بررسی موارد مختلف و مشابه بین دو حدیث.

  – ارائه اسناد بازسازی شده در کنار اسناد اصلی متن کتب:

  . به منظور فراهم آوردن زمینه‌ ی ارزیابی سند احادیث، در این قسمت اسنادی که در اصل کتاب به صورت سند عادی نبوده و مشتمل بر تحویل، تعلیق، بهذا الاسناد و موارد مشابه بوده‌ اند، با عنوان اسناد بازسازی شده در کنار اسناد اصل کتاب نمایش داده می‌شوند.

  • امکانات جستجو، شامل:

  – جستجو در پیراسته‌ ها:

  . تطابق کلمات به معنای تمییز دادن بین صورت‌ های مختلف یک کلمه است. این مفهوم در جستجوی کلمات دارای پیشوندها و پسوندهای مختلف مفهوم  پیدا می‌کند.

  – جستجو از طریق ریشه کلمات

  – ساده‌ سازی محیط جستجو، دسترسی به جستجوی ترکیبی در همه‌ ی قسمت‌ های برنامه:

  . این قسمت برای دسترسی سریع و آسان به امکانات برگه‌ی «جستجو» طراحی شده است.
  . در تمام قسمت‌ های برنامه می‌توانید، با استفاده از این قسمت کلمات و عبارات را به صورت «جستجوی ترکیبی» جستجو نموده و نتیجه را در برگه‌ ی «جستجو» مشاهده نمایید.

  – جستجوی برخط (Find) در قسمت‌ های مختلف

  • امکانات نمایشی، شامل:

  – تغییر اندازه‌ ی صفحه‌ ی نمایش در نمایشگرهای مختلف
  – نمایش چند سندی در برگه‌ های نمایش و جستجو
  – نمایش یا عدم نمایش اعراب، سرصفحه و پاورقی
  – روزآمد سازی قالب نمایش صفحه
  – دسترسی به ابزارها و امکانات عمومی از طریق «منوی ابزارها»
  – حذف کتاب‌ شناسی از صفحه‌ ی اصلی و انتقال آن به منوی ابزارها
  – نمایش نام کتب در فهرست گزینشی سرفصل‌ ها

  • افزایش قابل توجه کتاب‌ های لغت
  • امکان ارسال نظر، طرح سوال و دریافت پاسخ در خلال استفاده از برنامه

  • ارائه‌ی چند مجموعه‌ ی کتاب بصورت پیش‌فرض در قسمت دامنه
  • یادداشت نور:

  – مهم‌ ترین امکانات «یادداشت نور» عبارتست از:

  . ذخیره متون با فرمت‌ های Unicode , Rtf , Ansi
  . انتقال مستقیم متون به... و بالعکس
  . چاپ و پیش نمایش چاپ
  . ارسال سند از طریق پست الکترونیکی
  . نمایش برگه‌ ای اسناد مورد استفاده
  . مقایسه‌ی دو سند با استفاده از برگه‌ دان‌ های افقی و عمودی
  . تغییر اندازه نمایش (Zoom)
  . رابط کاربری سه زبانه . تنوع در سبک رابط کاربری
  . تنوع تنظیمات قلم و سبک نگارش در حد
  . اعمال تنظیمات بند (پاراگراف)، شامل شماره گذاری، بولت گذاری، انتخاب نوع چینش، میزان تورفتگی، فاصله‌ ی خطوط، رنگ صفحه و جهت نگارش متن

  • و امکانات ویرایشی دیگر، از قبیل:

  – جستجو و جایگزینی پیشرفته
  – درج ساعت و تاریخ
  – درج تصویر
  – بازگرداندن وانجام مجدد