شرح اصول فقه استاد محمدرضا مظفر جلد 3

تخفیف ویژه

 [جلد سوم‏]
فهرست مطالب‏

المقصد الثالث: مباحث الحجة
مقدمه 11
1. موضوع مقصد سوم 11
2. معناى حجت 16
3. مدلول كلمه اماره و ظن معتبر 19
4. ظنّ نوعى 20
5. اماره يا اصل عملى 21
6. مناط در اثبات حجيت اماره 24
7. حجيت علم ذاتى است 28
8. جايگاه حجيت امارات 38
9. ظن خاص و ظن مطلق 42
10. مقدمات دليل انسداد 43
11. اشتراك احكام بين عالم و جاهل 50
12. تصحيح جعل اماره 59
13. اماره طريق است يا سبب؟ 63
14. مصلحت سلوكيه 66
15. حجيت امرى اعتبارى است يا انتزاعى؟ 72
باب اول: كتاب عزيز 81
مقدمه 81
نسخ كتاب عزيز، حقيقت نسخ 83
امكان نسخ قرآن 88
وقوع نسخ در قرآن و اصالت عدم نسخ 97
باب دوم: سنت 99
1. دلالت فعل معصوم 102
2. دلالت تقرير معصوم 111
3. خبر متواتر 113
4. خبر واحد 115
الف. دلايل حجيت خبر واحد از آيات قرآن 119
آيه اول. آيه نبأ 120
آيه دوم: آيه نفر 126
آيه سوم. آيه حرمت كتمان 135
ب. دليل حجيت خبر واحد از سنت 137
ج. دليل حجيت خبر واحد از اجماع 142
د. دليل حجيت خبر واحد از بناى عقلا 151
باب سوم: اجماع 159
مقدمه 159
سؤال اول 161
سؤال دوم 169
اجماع در مسلك اماميه 172
1. طريقه حس 175
2. طريقه قاعده لطف 176
3. طريقه حدس 178
4. طريقه تقرير 180
اجماع منقول 189
                        شرح اصول فقه، ج‏3، ص: 6
باب چهارم: دليل عقلى 199
وجه حجيت عقل 214
باب پنجم: حجيت ظواهر 223
مقدمه 223
چند نكته مقدماتى 223
طرق اثبات ظواهر 225
حجيت قول لغوى 227
ظهور تصورى و تصديقى 234
وجه حجيت ظواهر 238
الف. شرط بودن ظن فعلى به وفاق 241
ب. اعتبار عدم ظن به خلاف 242
ج. اصالت عدم قرينه 245
د. حجيت ظهور براى غير مقصودين بالتفهيم 247
ه. حجيت ظواهر كتاب 251
باب ششم: شهرت 261
دليل اول: اولويت شهرت بر خبر واحد 264
دليل دوم: عموميت داشتن تعليل در آيه نبأ 265
دليل سوم: دلالت بعضى از اخبار 268
تنبيه 271
باب هفتم: سيره 273
1. حجيت بناى عقلا 274
2. حجيت سيره متشرعه 277
3. ميزان دلالت سيره 281
باب هشتم: قياس 284
مقدمه 284
1. تعريف قياس 290
2. اركان قياس 292
3. حجيت قياس 292
الف. آيا قياس موجب علم است؟ 293
ب. دليل بر حجيت قياس ظنى 301
دليل از آيات قرآن 302
دليل از سنت 306
دليل از اجماع 309
دليل از عقل 316
4. منصوص العلة و قياس اولويت 317
منصوص العلة 318
قياس اولويت 322
تنبيه: استحسان و مصالح مرسله و سدّ ذرايع 325
باب نهم: تعادل و تراجيح 331
تمهيد 331
مقدمه 333
1. حقيقت تعارض 333
2. شروط تعارض 334
3. فرق بين تعارض و تزاحم 341
4. تعادل و تراجيح در دو دليل متزاحم 344
5. حكومت و ورود 355
الف. حكومت 358
ب. ورود 364
6. قاعده در متعارضين، تساقط يا تخيير 366
7. جمع بين متعارضين، اولى از طرح است 373
امر اول: جمع عرفى 380
امر دوم: قاعده ثانويه در متعادلين 388
امر سوم: مرجحات 406
مقام اول: مرجحات پنجگانه 408
1. ترجيح احدث 408
2. ترجيح با صفات 409
3. ترجيح از راه شهرت 413
4. ترجيح از راه موافقت با كتاب 418
5. مخالفت عامه 421
مقام دوم: در تفاضل بين مرجحات 422
مقام سوم: در تعدى از مرجحات منصوص 428

المقصد الثالث مباحث الحجة

مقصد سوم از مقاصد چهارگانه كتاب ارزشمند اصول الفقه درباره مباحث حجت است. پيش از هرگونه سخن به عنوان زمينه‏سازى و آماده ساختن متعلم براى مباحث آينده، نكاتى را تقديم مى‏داريم:
نكته اول: گمشده ما در اين مقصد چيست؟
در اين مقصد در جستجوى ادله احكام شرعيه هستيم؛ يعنى مى‏خواهيم درباره اينكه چه امورى صلاحيت دليل بودن بر حكم شرعى را دارند و به درد استنباط احكام شرعيه مى‏خورند و چه امورى لياقت آن را ندارند بحث مى‏كنيم؛ مثلا آيا خبر واحد حجيت دارد؟ آيا قياس و استحسان حجيت دارند؟ آيا شهرت فتواييه ارزش دارد؟ و ... خلاصه آنكه مى‏خواهيم منابع فقه و احكام شرعيه را شناسايى كنيم.