پدیدآور: محمد سعید طباطبایی حکیم
سید محمدسعید طباطبائی حکیم (۱۱ بهمن ۱۳۱۴ – ۱۲ شهریور ۱۴۰۰)[۱] مرجع تقلید عالیقدر شیعه عراق و یکی از مراجع بزرگ حوزهٔ نجف و یکی از برجستهترین روحانیون شیعه در عراق پس از آیتالله علی سیستانی بود. پدرش «سید محمدعلی طباطبائی حکیم» و مادرش دختر سید محسن حکیم و خواهر سید محمدباقر حکیم است.
آثار بجا مانده از وی تاکنون مجموعهای بیش از ۴۰ جلد میباشند که از جمله آنها:
۱ ـ المحکم فی اصول الفقه، (این مجموعه در ۶ جلد با بحث استدلالی اصول).
۲ ـ دوره فقهی «مصباح المنهاج» که شرحی بر فقه استدلالی «منهاج الصالحین» سید محسن حکیم است.
۳ ـ رساله عملیه خود را ـ پس از درخواستهای مکرر و مراجعات بسیاری از فضلاء ومردم برای تقلید از ایشان ـ در ۳ جلد به نام «منهاج الصالحین» عرضه کردهاست.
۴ ـ مناسک حج و عمره.
۵ ـ حاشیهای جامع بر کتاب اصولی «کفایه» آخوند خراسانی در ۳ جلد.
۶ ـ حاشیهای جامع بر کتاب اصولی (رسائل) شیخ انصاری.
۷ ـ حاشیهای جامع بر کتاب فقهی (مکاسب) شیخ انصاری.
۸ ـ مجموعة «تهذیب علم الاصول» که در این مجموعه به مهمترین و محوریترین مباحث علم اصول پرداخته. و در ۳ جلد به فضلا و اندیشمندان حوزهای عرضه کردهاست.
۹ ـ کتاب «احکام فقهی» که مختصری از مسائل و رساله عملیه ایشان است که بتازگی به فارسی ترجمه و چاپ شدهاست.
۱۰ ـ فقه استنساخ البشری مسائلی که اخیراً در خصوص شبیهسازی از ژن انسان و مسائلی هم راجع به تلقیح سؤال کردهاند و بهطور تفصیل درونش جواب داده شد است.
۱۱ ـ الفتاوی سؤالاتیست که راجع به پیشتر ابواب فقه (نوعاً مسائل مستحدثه) است استفتاء شدهاست و معظمله بهطور شایسته و مستدل جواب دادهاند.
۱۲ ـ الکافی فی اصول الفقه در خصوص اصول فقه مستدل و متیقن در سه جلد مرقوم فرمودهاند.
در این میان چهار اثر زیر از شهرت و عمومیت بیشتر برخوردار هستند:
۱ ـ کتاب (تهذیب فی علم الاصول) در سه جلد.
۲ ـ کتاب خمس که بحث فقهی و استدلالی است.
۳ ـ کتاب مباحثی در اصول عملیه ((برائت ـ تخییر و احتیاط و استصحاب)).
۴ ـ کتابی به نام سیری در سیره و زندگینامه امامان معصوم (علیهم السلام).